Category Archives: ზოგადი ფარმაკოლოგია

სამკურნალო საშუალებების ექსკრეცია ნერწყვთან ერთად

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” ნერწყვთან ერთად სამკურნალო საშუალებების გამოყოფას, ფარმაკოკინეტიკური დახასიათებისთვის, მნიშვნელობა ენიჭება იმ შემთხვევაში, თუკი პრეპარატის კონცეტრაცია ნერწყვში კორელირებს მის კონცეტრაციასთან სისხლში (ცხრილი 1–16). ნერწყვთან ერთად სამკურნალო საშუალებების ექსკრეციის ძირითადი მექანიზმი – ეს არის პასიური დიფუზია. გამოყოფის სიჩქარე დამოკიდებულია პრეპარატის ლიპოფილურობაზე და pKa-ზე, სისხლის პლაზმის ცილებთან მისი შეკავშირების ხარისხზე,

Read More

სამკურნალო საშუალებების ექსკრეცია ფილტვების მეშვეობით

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” ფილტვებით, ამონასუნთქ ჰაერთან ერთად სამკურნალო საშუალებების გამოყოფა დაკავშირებულია მათ ფიზიკურ–ქიმიურ თვისებებზე, სისხლში და ქსოვილებში ხსნადობაზე, აგრეთვე ფილტვისმიერ ვენტილაციაზე და სისხლმომარაგებაზე (ცხრილი 1–14). ეს, ექსკრეციის ძირითად გზას წარმოადგენს მხოლოდ სამკურნალო საშუალებების მცირე რაოდენობისთვის, მაგალითად, ინჰალაციური სანარკოზე საშუალებებისთვის. ფილტვებით გამოიყოფა ეთანოლის მცირე რაოდენობაც (დაახლოებით 90% დაჟანგვას განიცდის ღვიძლში).

Read More

სამკურნალო საშუალებების ექსკრეცია ნაღველთან ერთად

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” 300 დ–მდე მოლეკულური მასის მრავალი პოლარული სამკურნალო საშუალება შეიძლება გამოიყოს ნაღველთან ერთად მარტივი დიფუზიის გზით და ჰეპატოციტების მემბრანის გავლით. ამ შემთხვევაში, ნაღველში პრეპარატის კონცეტრაცია ახლოსაა მის კონცეტრაციასთან პლაზმაში. სამკურნალო საშუალებების ნაღველში ექსკრეტირება შეიძლება განხორციელდეს აქტიური ტრანსპორტის მეშვეობით, ამასთან, მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ გლუტათიონ–S-ტრანსფერაზები. მრავალი სამკურნალო საშუალების ექსკრეცია

Read More

წამლის გამოყოფა ორგანიზმიდან

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” შეუცვლელი სამკურნალო ნივთიერების ან მისი მეტაბოლიტების ორგანიზმიდან გამოყოფა ხორციელდება ყველა ექსკრეტორული ორგანოებით (თირკმელებით, ნაწლავებით, ფილტვებით, სარძევე, სანერწყვე, საოფლე ჯირკვლებით და სხვ.). ორგანიზმიდან წამლების გამოყოფის ძირითადი ორგანო თირკმელებია. თირკმელებით წამლების გამოყოფა ხდება ფილტრაციის გზით და აქტიური ან პასიური ტრანსპორტის დახმარებით. ლიპოიდებში ხსნადი ნივთიერებები ადვილად იფილტრებიან გორგლებში, მაგრამ

Read More

წამლების ბიოტრანსფორმაცია

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” ორგანიზმში სამკურნალო ნივთიერებების გარდაქმნის სიჩქარე და ხასიათი დამოკიდებულია მათი ქიმიური აგებულებაზე. როგორც წესი, ბიოტრანსფორმაციის შედეგად ლიპიდებში ხსნადი ნაერთები გარდაიქნებიან წყალში ხსნად ნაერთებად, რაც აუმჯობესებს მათ გამოყოფას თირკმელებით, ნაღვლით, ოფლით. წამლების ბიოტრანსფორმაცია ხდება ძირითადად ღვიძლში, მიკროსომული ფერმენტების მონაწილებით, რომელთაც გააჩნიათ უმნიშვნელო სუბსტრატული სპეციფიკურობა. წამლების გარდაქმნა შესაძლოა მიმდინარეობდეს

Read More

სამკურნალო ნივთიერებების განაწილება ორგანიზმში

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” სამკურნალო ნივთიერებები ორგანიზმში არათანაბრად ნაწილდება. განაწილების ხასიათი დამოკიდებულია წამლის ფიზიკურ-ქიმიურ თვისებებზე, ქსოვილების ვასკულარიზაციაზე, პათოლოგიური პროცესების არსებობაზე და ა. შ. სისხლში სამკურნალო ნითიერებები ურთიერთქმედებენ პლაზმის ცილებთან. განსაკუთრებით სწრაფად დგება ეფექტი იმ პრეპარატების გამოყენების დროს, რომლებიც სისხლის პლაზმის ცილებთან არ ურთიერთქმედებენ ან წარმოქმნიან არამდგრად კომპლექსებს; ეს იმის გამო

Read More

წამლის შეწოვა ბიოლოგიური მემბრანის გავლით

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” იმისათვის, რომ წამალმა ორგანიზმზე იმოქმედოს, როგორც წესი, უნდა გაიაროს რიგი ბიოლოგიური (კანის, ლორწოვანი გარსების (გარეგანი მიღება), კაპილარების კედლების, უჯრედული და სუბუჯრედული სტრუქტურების) მემბრანები. ეს მემბრანები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან სტრუქტურისა და ფუნქციის მიხედვით, გააჩნიათ სხვადასხვა ფიზიკურ-ქიმიური მახასიათებლები. მაგრამ მათი საფუძველი ერთია – ლიპოპროტეიდების პოლარული მოლეკულები. მემბრანა შეიცავს ფერმენტებს, რომლებიც

Read More

წამლის შეყვანის გზები

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” სამკურნალო საშუალებების ორგანიზმში შეყვანა შეიძლება სხვადასხვა გზით, მათი თვისებებისა და თერაპიული მიზნების გათვალისწინებით. შეყვანის გზა მნიშვნელოვანად განსაზღვრავს წამლის მოქმედების დადგომის სიჩქარეს, მის ხანგრძლივობას და ძალას, ასევე, გვერდითი ეფექტების სპექტრსა და გამოხატულებას. განასხვავებენ წამლების შეყვანის ენტერალურ (კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან) და პარენტერალურ (კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გვერდის ავლით) გზებს. ენტერალურს მიეკუთვნება:

Read More

ზოგადი ფარმაკოლოგია

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

პარაგრაფი ლალი დათეშიძის წიგნიდან  ,,ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია” ფარმაკოლოგია შეისწავლის სამკურნალო საშუალების ორგანიზმთან ურთიერთქმედებას. კლინიკური თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანია ურთიერთქმედების შედეგი. საერთოდ, წამლის მოქმედების არსი მდგომარეობს ბიოსუბსტრატთან კომპლექსის წარმოქმნაში. რაც უფრო აქტიურად წარმოიქმნება ასეთი კომპლექსი, რაც უფრო მაღალია მისი კონცენტრაცია, მით უფრო ძლიერად მოქმედებს წამალი. კომპლექსის წარმოქმნის სიჩქარე წამლის კონცენტრაციის პროპორციულია. აქედან გამომდინარე, ეფექტის სიჩქარე და

Read More

ზოგადი ფარმაკოლოგია და კლინიკური ფარმაცია

By ზოგადი ფარმაკოლოგია

1. ფარმაკოკინეტიკა 1. 1. წამლის შეყვანის გზები 1. 2. წამლის შეწოვა ბიოლოგიური მემბრანების გავლით 1. 3. სამკურნალო ნივთიერებების განაწილება ორგანიზმში 1. 4. წამლების ბიოტრანსფორმაცია 1. 5. წამლის გამოყოფა ორგანიზმიდან 1. 5. 1. სამკურნალო საშუალებების ექსკრეცია ფილტვების მეშვეობით 1. 5. 2. სამკურნალო საშუალებების ექსკრეცია ნაღველთან ერთად 1. 5. 3. სამკურნალო საშუალებების ექსკრეცია ნერწყვთან ერთად 1. 5.

Read More