Category Archives: ფიზიოლოგია

სისხლი

კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია დასაწყისი იხ. >> ბიოქიმია. სისხლის ქსოვილებთან (ერითროციტებთან) ჟანგბადის გადატანა ხორციელდება სპეციალური ცილების – ჟანგბადის გადამტანები ცილების მეშვეობით. ესენი არიან რკინის ან სპილენძის შემცველი ქრომოპროტეინები, რომელთაც ეწოდებათ სისხლის პიგმენტები. თუკი გადამტანი დაბალმოლეკულური ნაერთია, ის ზრდის კოლოიდურ–ოსმოსურ წნევას, თუკი მაღალმოლეკულური – ზრდის სისხლის სიბლანტეს და აძნელებს მის მოძრაობას. ადამიანის სისხლის პლაზმის მშრალი

Read More

სისხლი

კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია სისხლი (sanguis) – თხევადი ქსოვილი, რომელიც ორგანიზმში ახორციელებს ქიმიური ნივთიერებების (მათ შორის ჟანგბადის) ტრანსპორტირებას, რის შედეგადაც ხდება სხვადასხვა უჯრედებში და უჯრეშორის სივრცეებში მიმდინარე ბიოქიმიური პროცესების ინტეგრაცია ერთიან სისტემაში. სისხლი შედგება თხევადი ნაწილისგან – პლაზმისგან და მასში შეწონილი უჯრედული (ფორმიანი) ელემენტებისგან. პლაზმაში არსებულ უჯრედული წარმოშობის უხსნად ცხიმოვან ნაწილაკებს ეწოდება ჰემოკონიები (სისხლის

Read More

სისხლძარღვები

კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია. სისხლძარღვები

სისხლძარღვები (vasa sanguifera, vasa sanguinea) წამოქმნიან დახურულ სისტემას, რომლის მეშვეობითაც ხორციელდება სისხლის ტრანსპორტირება გულიდან პერიფერიისაკენ, ყველა ორგანოში და ქსოვილში და უკან გულისკენ. არტერიებს სისხლი მიაქვთ გულიდან, ხოლო ვენების საშუალებით სისხლი ბრუნდება გულში. სისხლძარღვოვანი სისტემის არტერიულ და ვენურ ნაწილებს შორის განლაგებულია მათი შემაერთებელი მიკროცირკულაციური ქსელი, რომელიც მოიცავს არტერიოლებს, ვენულებს, კაპილარებს.

Read More

გული

კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია. გული დასაწყისი იხ. >> ფიზიოლოგია. გული მუშაობს ტუმბოს პრინციპით. იგი პარკუჭების შეკუმშვის, ანუ სისტოლის მომენტში ახდენს სისხლის გადასროლას არტერიებში, ამავე დროს, მოდუნების ანუ დიასტოლის დროს ხდება ვენებიდან სისხლის გადმოსროლა წინაგულებში. ტუმბოს პრინციპით გულის მუშაობა წარმოადგენს სისხლის მიმოქცევის დიდ და მცირე წრეებში სისხლის მოძრაობის მექანიკური ენერგიის წყაროს, რის გამოც ხდება ნივთიერებათა და

Read More

გული

კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია. გული დასაწყისი იხ. >>> გულის მუშაობის ექსტრაკარდიული ნერვული რეგულაცია ხორციელდება მოგრძო ტვინში არსებული ცდომილი ნერვის ბირთვებით და ზურგის ტვინის გულმკერდის ზედა ხუთი სეგმენტის სიმპათიკური ნერვებით. სიმპათიკური ნერვული ბოჭკოებით გულისკენ მიმავალი იმპულსები იწვევენ გულის შეკუმშვების გახშირებას (დადებითი ქრონოტროპული მოქმედება), ზრდიან ამ შეკუმშვების ძალას (დადებითი ინოტროპული მოქმედება) და მიოკარდიუმის აგზნებადობას (დადებითი ბათმოტროპული ეფექტი),

Read More

გული

კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია. გული გული (ლათ. cor; ბერძ. cardia) – ფიბროზულ–კუნთოვანი ღრუ ორგანო, რომელიც არსულებს ტუმბოს ფუნქციას და უზრუნველყოფს სისხლის მოძრაობას სისხლის მიმოქცევის სისტემაში. გულის ფუნქციონალური ანატომია გული მდებარეობს წინა შუასაყარში და პერიკარდიუმში მედიასტინური პლევრის ფურცლებს შორის. მას გააჩნია ფუძით ზემოთ, ხოლო მწვერვალით ქვემოთ, მარცხივ და წინ მიმართული არასწორი კონუსის ფორმა. გულის ზომები ინდივიდუალურია. ზრდასრული ადამიანის

Read More

ძვალი

კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია. ოსტეოლოგია ძვალი (os, bone) – საყრდენ–მამოძრავებელი აპარატის ორგანო, რომელიც აგებულია უპირატესად ძვლოვანი ქსოვილისგან. შემაერთებელი ქსოვილით, ხრტილით ან ძვლოვანი ქსოვილით შეერთებული (წყვეტილად ან უწყვეტად) ძვლების ერთობლიობას ეწოდება ჩონჩხი. მოზრდილი ადამიანის ჩონჩხის ძვლების საერთო რაოდენობა 200–ზე მეტია, უმეტეს შემთხვევაში ისინი წყვილი ძვლებია. ძვლები წარმოადგენენ რბილი ქსოვილების საყრდენ და კუნთების მამოძრავებელ მექანიზმს. ისინი

Read More

ფუნქციური სისტემები

ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია ფუნქციური სისტემა – ორგანოების და ქსოვილების ერთობლიობაა, რომლებიც მიეკუთვნებიან სხვადასხვა ანატომიურ–ფიზიოლოგიურ სტრუქტურებს და გაერთიანებულნი არიან განსაზღვრული შეგუებლობითი მოქმედების (შედეგის) მიღწევის მიზნით (სასარგებლო შეგუებლობითი შედეგი). ფუნქციურ სისტემებს საფუძვლად უდევს ნორმიდან გადახრილი ამა თუ იმ სიდიდის ნორმაში დაბრუნების პრინციპი. თითოეული ფუნქციური სისტემა ირთვება მაშინ, როდესაც რომელიმე სიდიდე გადაიხრება ნორმიდან. ფუნქციური სისტემა – ეს

Read More

ფიზიოლოგიის განსაზღვრება, შემადგენელი ნაწილები,  კვლევის მეთოდები

ფიზიოლოგიის განსაზღვრება (დეფინიცია) და ამოცანები ფიზიოლოგია (ბერძ. ”physis” ბუნება და ”logos” მოძღვრება) – მეცნიერება ცოცხალი ორგანიზმების ფუნქციური მექანიზმების შესახებ. ფიზიოლოგია შეისწავლის: 1. ჯანმრთელი ორგანიზმის, როგორც ერთი მთლიანის, ფუნქციებს; 2. სხვადასხვა ორგანოების ფუნქციებს; 3. ფიზოლოგიურ და ფუნქციურ სისტემებს; 4. სხვადასხვა უჯრედების, უჯრედული პოპულაციების ფუნქციებს; 5. უჯრედული სტრუქტურების ფუნქციებს; 6. ყველა ორგანოს და სისტემის ფუნქციებს და მათ

Read More

ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია

ფიზიოლოგიის განსაზღვრება, შემადგენელი ნაწილები, კვლევის მეთოდები ფუნქციური სისტემები ♦ კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია ოსტეოლოგია ძვალი ანგიოლოგია გული სისხლძარღვები ჰემატოლოგია სისხლი სასუნთქი სისტემა ცხვირი ბრონქები ფილტვები პლევრა საჭმლის მომნელებელი სისტემა კბილები კუჭი 12–გოჯა ნაწლავი ღვიძლი ნაღვლის ბუშტი პანკრეასი ნაწლავები შარდ – სასქესო სისტემა თირკმლები შარდსაწვეთი შარდის ბუშტი ასო სათესლე წინამდებარე ჯირკვალი საშვილოსნო საკვერცხეები საშო ენდოკრინული

Read More