კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია საშო (vagina) – ქალის შიგნითა სასქესო ორგანო. ზრდასრული ასაკის ქალში იგი წარმოადგენს 7–9 სმ სიგრძის და 2–3 სმ სიგანის, კუნთოვან–ელასტიკურ მილისებრ წარმონაქმნს, რომელიც მდებარეობს მცირე მენჯის ღრუში და წინიდან შემოსაზღვრულია შარდსადენი მილით და შარდის ბუშტით, ხოლო უკნიდან – სწორი ნაწლავით. საშო – ანატომია. ზედა ბოლოთი საშო მოიცავს საშვილოსნოს ყელს, ხოლო
ლალი დათეშიძე კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია საკვერცხეები (ovaria) – ქალის წყვილი სასქესო ჯირკვალი, რომელიც განლაგებულია მცირე მენჯის ღრუში. საკვერცხეში ხორციელდება კვერცხუჯრედის მომწიფება, რომელიც ოვულაციის დროს გადმოიტყორცნება მუცლის ღრუში. საკვერცხეებში აგრეთვე ხდება უშუალოდ სისხლში გადამსვლელი ჰორმონების სინთეზი. ანატომია. ზრდასრული ქალის საკვერცხეს გააჩნია ოვალური ფორმა, მისი სიგრძე შეადგენს 2,5–3,5 სმ, სიგანე – 1,5–2,5 სმ, სისქე –
ლალი დათეშიძე კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია საშვილოსნო (uterus, metra) – კენტი კუნთოვანი, ღრუ ორგანო, რომელშიც ხდება ჩანასახის იმპლანტაცია და განვითარება; იგი მდებარეობს ქალის მცირე მენჯის ღრუში. ორგანოგენეზი. მუცლადყოფნის პერიოდში საშვილოსნოს განვითარება იწყება, როდესაც ნაყოფის სიგრძის აღწევს 65 მმ; ამ დროს ხდება პარამეზონეფრალური (მიულერის) სადინრების ქვედა ნაწილების შერწყმა. აღნიშნულ პერიოდში საშვილოსნო ორრქიანია, შემდგომში ის ღებულობს
კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია წინამდებარე ჯირკვალი [prostata (PNA, JNA, BNA)] – მამაკაცის სასქესო სისტემის კენტი ორგანოა, რომელიც მდებარეობს მცირე მენჯის წინა ნაწილში, შარდის ბუშტის ქვეშ. ანატომია. წინამდებარე ჯირკვალს გააჩნია უსწორმასწორო სფეროს ფორმა და მოგვაგონებს ფუძით ზემოთ მიმართულ წაბლს. იგი განლაგებულია მცირე მენჯში, სწორ ნაწლავსა და ბოქვენის სიმფიზს შორის წინამდებარე ჯირკვლის ზომა დამოკიდებულია ასაკზე. ზრდასრულ
კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია სათესლე (testis) – მამაკაცის წყვილი სასქესო ჯირკვალი, რომელშიც ხორციელდება სასქესო უჯრედების (სპერმატოზოიდების) და მამაკაცის სასქესო ჰორმონების წარმოქმნა. სათესლეებს გააჩნიათ ოვალური ფორმა და მკვრივი კონსისტენცია, განლაგებულნი არიან სათესლე პარკში. ფუნქციონალური ანატომია. მოზრდილი მამაკაცის სათესლის სიგრძე შეადგენს 4–4,5 სმ–ს, სიგანე – 2,5–3,5 სმ, მასა – 20–30 გრ. გარედან სათესლე დაფარულია ცილოვანი გარსით. მის
კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია ასო (penis) – მამაკაცის გარეთა სასქესო ორგანო. ის წარმოქმნილია ორი მღვიმოვანი და ერთი ღრუბლისებრი სხეულისგან. ფუნქციონალური ანატომია განასხვავებენ ასოს თავს, სხეულს და ძირს. მღვიმოვან სხეულებს გააჩნიათ ცილინდრული ფორმა. მათი უკანა ბოლოები წაწვეტებულია. ისინი მიემართებიან გაორკაპებული ფეხების სახით და ემაგრებიან რა ბოქვენის ძვლის ქვედა ნაწილს, წარმოქმნიან ასოს ძირს. დისტალურად, მღვიმოვანი სხეულები
კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია
შარდის ბუშტი (vesica urinaria) – ღრუ კუნთოვანი ორგანო, რომელიც ასრულებს შარდსაწვეთებიდან შემომავალი შარდისთვის რეზერვუარის და შარდსადენი მილის საშუალებით მისი გადინების უზრუნველყოფის ფუნქციებს. შარდის ბუშტი მდებარეობს მცირე მენჯის ღრუში ბოქვენის სიმფიზის უკან, რომლისგანაც გამოყოფილია სიმფიზის უკანა ფაშარი შემაერთებელი ქსოვილისგან.
ფუნქციური ანატომია. შარდის ბუშტის ფორმა ცვალებადობს მისი გადავსების და მეზობელი ორგანოების მდგომარეობის შესაბამისად. განასხვავებენ შარდის ბუშტის ძირს, მწვერვალს, სხეულს და ყელს. შარდის ბუშტის ყელის ვიწროვდება და გადადის შარდსადენში.
ლალი დათეშიძე კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია შარდსაწვეთი (ureter) – გამომტანი სადინარი, რომლის მეშვეობითაც შარდი თირკმლის მენჯიდან მიედინება შარდის ბუშტში. ანატომია. შარდსაწვეთის საწყის ნაწილს წარმოადგენს თირკმლის მენჯის შევიწროებული მონაკვეთი, მისი ბოლო კი გადის შარდის ბუშტის კედელში და შარდსაწვეთის ნაპრალისებური ხვრელით – შარდსაწვეთის შესართავით – იხსნება ამ უკანასკნელის ლორწოვან გარსში. ერთვის რა შარდის ბუშტს, შარდსაწვეთის კედლის
ლალი დათეშიძე კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია თირკმლები (renes) – წყვილი ექსკრეტორული და ინკრეტორული ორგანო, რომელიც, შარდის წარმომქმნელი ფუნქციის მეშვეობით, არეგულირებს ორგანიზმის ქიმიურ ჰომეოსტაზს. ანატომია. თირკმლები განლაგებულია რეტროპერიტონულ სივრცეში, გულმკერდის XI და წელის III მალების დონეზე. მარჯვენა თირკმელი, მარცხენასთან შედარებით, მოძრავია და მდებარეობს უფრო დაბლა. თირკმლებს გააჩნიათ ლობიოს მარცვლის ფორმა. ნორმაში, თითოეული მათგანის მასა შეადგენს
კერძო ფიზიოლოგია და ფუნქციური ანატომია ნაწლავები (intestina) – საჭმლის მომნელებელი სისტემის ნაწილი, რომელიც იწყება კუჭის პილორუსის ნაწილიდან და მთავრდება უკანა გასავლით. ნაწლავებში ხდება საკვების გადამუშავება და მონელება, ამ დროს წარმოქმნილი შლაკების მოცილება, ხორციელდება ზოგიერთი ინტესტინალური ჰორმონის სინთეზი; იგი აგრეთვე მნიშვნელოვან როლს თამაშობს იმუნურ პროცესებში. ანატომია. ნაწლავები იყოფა წვრილ და მსხვილ ნაწლავად. წვრილი ნაწლავის სიგრძე მერყეობს