სამედიცინო ტერმინოლოგიის ისტორიის ”ევროპული” და ”არაევროპული” ვექტორები

 

”სამედიცინო ტერმინოლოგიის ისტორია. სამედიცინო ტერმინოლოგიის განვითარების ისტორია და  თანამედროვე ტენდენციები. სამედიცინო ტერმინოლოგიის “ევროპული ხაზის” ისტორია”, დასაწყისი იხ. >>>

სამედიცინო ტერმინოლოგიის ისტორიის განხილვისას ძირითად ხაზად გამოყოფენ ტერმინოლოგიის განვითარების  ვექტორს: ბერძნული-ლათინური-არაბული-ევროპული, განახლებულ ლათინური, რადგანაც  ამ ისტორიულმა ხაზმა განსაკუთრებული გავლენა მოახდინა თანამედროვე სამედიცინო ტერმინოლოგიის ფორმირებაზე და ისტორიულ გავლენას ახდენდა ევროპისა და აზიის მთელი ხალხების  სამედიცინო ლექსიკაზე. (პირობითად ამ ხაზს ”ევროპული” ვიწოდეთ) ისტორიული თუ ტერიტორიული მიზეზებით  ევროპულ ლექსიკაზე არ ასახულა    სამედიცინო ტერმინოლოგიის განვითარება ჩინურ ან  იაპონურ ენებზე,  ამიტომ მათ არ იხილავენ, მიუხედავად იმისა, რომ აქ ქვეყნებს მდიდარი სამედიცინო კულტურა და სატერმინოლოგიო ტრადიციები აქვთ. ჩვენც, ქვემოთ ”ტერმინოლოგიის განვითარების ევროპულ ისტორიას” აღვწერთ.  თუმცა, თანამედროვე სამედიცინო ტერმინოლოგიის ისტორიის განხილვისას ამ ისტორიულ ხაზზე ყურადღების კონცენტრირება არ ნიშნავს, რომ სამედიცინო ტერმინოლოგია  არაევროპული კულტურის ხალხებში    არ ვითარდებოდა.


საავტორო უფლებები

მასალა წარმოადგენს “ლალი დათეშიძის სამედიცინო ენციკლოპედიის” ნაწილს. საავტორო უფლებები დაცულია. საიტებს უფლება ეძლევათ ეს სტატია, არაკომერციული მიზნით, გადააკოპირონ თავიანთ ინტერნეტ-გვერდებზე, უცვლელად და შემოკლებების გარეშე. სტატიის თავში აუცილებლად უნდა დაეწეროს: აღებულია “ლალი დათეშიძის სამედიცინო ენციკლოპედიიდან www.medgeo.net “ .
ნაშრომში, სათანადო მითითებით გამოყენებულია ფრაგმენტები ლადო კოტეტიშვილის ნაშრომებიდან; ქვეპარაგრაფში ”ლათინიზაციის პროცესი”, სათანადო აღნიშვნებით, გამოყენებულია ფრაგმენტები ნანა ამირანაშვილის სადისერტაციო ნაშრომიდან.

ლიტერატურა

1. დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.

2. დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქცით. სარედაქციო კოლეგია: ჭუმბურიძე ვახტანგ, კორძაია დიმიტრი, მალაზონია მარინა, ვაჭარაძე კახა, ტყეშელაშვილი ბესარიონ.

3. ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია, ვლადიმერ ბაზიაშვილი, მანანა კიკნაძე

სამედიცინო ტერმინოლოგიის განვითარების ისტორიამდელი პერიოდი