ლალი დათეშიძე
ადამიანის ნორმალური ანატომია. პლევრა Pleura
ფილტვები დაფარულია სეროზული გარსით, რომელსაც პლევრა – pleura ეწოდება. არჩევენ პარიეტულ ანუ კედლის ამყოლ პლევრას – pleura parietalis, და ვისცერულ ანუ ფილტვის პლევრას – pleura visceralis (pulmonalis); ვისცერულ და პარიეტულ ფურცლებს შორის არსებულ ნაპრალს პლევრის ღრუ – cavum pleurae ეწოდება. ღრუ ავსებულია მცირე რაოდენობის პლევრის სითხით – liquor pleurale.
ფილტვის პლევრა უშუალოდ ფარავს ფილტვის პარენქიმას, მჭიდროდაა მასთან შეზრდილი და შედის წილთაშუა ნაპრალების სიღრმეში. პარიეტული პლევრა შეზრდილია გულმკერდის ღრუს კედლებთან და წარმოქმნის: ნეკნების პლევრას – pleura coslalis, შუასაძგიდის პლევრას – pleura diaphragmafica, ასევე შუასაყრის პლევრას – pleura mediastinalis. ფილტვის კარის მიდამოში პარიეტული პლევრა გადადის ფილტვის პლევრაში და გარდამავალი ნაოჭით ფარავს ფილტვის ფესვს წინ და უკან. ფილტვის ფესვის ქვემოთ პლევრის გადამავალი ნაოჭი წარმოქმნის დუბლიკატურას, რომელსაც ფილტვის იოგი – ligamentum puimonale ეწოდება. ფილტვის მწვერვალის მიდამოში პარიეტული პლევრა წარმოქმნი პლევრის გუმბათს – cupula pleurae, რომელიც ზემო ნაწილში ესაზღვრება პირველი ნეკნის თავს, ხოლო წინა გვერდითი ზედაპირით – კიბისებრ კუნთებს. ორ პარიეტულ ფურცელს შუა მოქცეულ პლევრის ღრუს ნაწილს პლევრის ჯიბეები – Recessus pleuralis ეწოდება; ესენია: ნეკნ-შუასაძგიდის ჯიბე – recessus costodiaphragmaticus, რომელიც მდებარეობს ნეკნის პლევრის შუასაძგიდის პლევრაზე გადასვლის ადგილზე; ნეკნ-შუასაყრის ჯიბე – recessus costomediastinalis, რომელიც წარმოიქმნება ნეკნის პლევრის შუასაყრის პლევრაზე გადასვლის ადგილზე.
ფილტვის ქვემო საზღვრები არ ემთხვევა პარიეტული პლევრის საზღვრებს. პარიესული პლევრის ქვემო საზღვარი გადის: linea mediana anterior-ზე – VI-VII ნეკნის დონეზე; linea mamillaris-ზე – VII ნეკნის დონეზე; linea axillaris-ზე – X ნეკნის დონეზე; linea scapularis-ზე – XI-XII ნეკნის დონეზე; linea mediana posterior-ზე – XII ნეკნის დონეზე. ამგვარად, ნეკნ-შუასაძგიდის ჯიბე ყველაზე ღრმა არის linea axillaris-ზე. ორივე ფილტვის პარიეტული პლევრის წინა საზღვარი მიიმართება მკერდ – ლავიწის სახსრებიდან ქვემოთ, მკერდის ძვლის უკან, მეოთხე ნეკნების სამკერდე ბოლოს ქვემო კიდემდე. აქ მარჯვენა ფილტვის პლევრის წინა კიდე გრძელდება ქვემოთ, მეექვსე ნეკნის linea mediana anterior-თან გადაკვეთის ადგილამდე, ხოლო მარცხენა ფილტვის პლევრა მეოთხე ნეკნის დონეზე უხვევს მარცხნივ, შემოხაზავს გულის ნაჭდევის რკალს, გრელდება ქვემოთ მეშვიდე ნეკნის linea mamillaris (linea medioclavicularis).-თან გადაკვეთის ადგილამდე. ორივე ფილტვის წინა კიდეები თავიანთ გზაზე ზემო და ქვემო ნაწილებში სცილდებიან ერთმანეთს და წარმოქმნიან: მკერდის ძვლის ტარის უკან – მკერდუკანა ჯირკვლის სამკუთხედს, ხოლო ქვემო ნაწილში – პერიკარდის სამკუთხედს.
პოსტი წარმოადგენს, ლალი დათეშიძისა და არჩილ შენგელიას სამედიცინო ენციკლოპედიის ნაწილს. საავტორო უფლებები დაცულია. ანატომიის ნაწილის მომზადებაზე მუშაობდნენ: ლალი დათეშიძე (1997 წლიდან), არჩილ შენგელია მანანა კიკნაძე (2006 წლიდან). 2008 და 2019 წლის ვერსიები მომზადდა მანანა კიკნაძის რედაქციით.
გაფრთხილება
.
